ضروریات ششگانه ی سلامتی در طب امام رضا (ع)
پرسش تشنگی را تو آبی، جوابی
ریگ‌های بیابان تو را می‌شناسند
نام تو رخصت رویش است و طراوت
زین سبب برگ و باران تو را می‌شناسند
از نشابور بر موجی از «لا» گذشتی
ای که امواج طوفان تو را می‌شناسند
*******
در بین روایات امام رضا، احادیثی در مورد طب و سلامتی است؛ از جمله آنها ، ۶ ضرورت برای سلامتی است بدین شرح؛
۱- اعتدال در گرمی و سردی هواست و اگر آمیخته به چیزی از بخار و گرد و غبار نگردد؛ چنین هوایی نگهبان تندرستی و سلامتی بدن است.
۲- اعتدان در خوردن و آشامیدن
۳- اعتدال در خواب و بیداری؛ خواب زیاد از زیادی رطوبت و سستی بدن حادث می شود و بیداری زیاد باعث خشکی دماغ و سوختگی اخلاط و سوء هضم و دردهای دیگر میشود پس زیادی یا کمی خواب و بیداری هر یک باعث ضعف بدن می شود و اعتدال در هر دوی آن لازم است.
۴- اخراج مواد کثیفه و احتباس آن؛ اولی دفع کثافات داخلی و فضولات بدن است و دومی حبس آن، اگر مواد غذائیه بتحلیل برود و جزء بدن نشود و فضولات آن خارج نشود عفونت و ثقل (سنگینی) پیدا می شود و اشتها از بین می رود و اگر استفراغ زیاد شد سستی در بدن ایجاد می شود.
۵- جنبش (ورزش) و آرامش است که اولی موجب دفع کثافات و فضولات بدن و نشاط میشود و حل و تجزیه غذا باشد و دومی در هضم غذا و رفع خستگی اعضا مفید است.
۶- عوارض نفسانی چون غم و اندوه و خشم و غضب که زیادی آنها باعث هلاکت می شود.
اگر کسی این شش قوانین ضروری را در نظر بگیرد و مراعات کند بفضل خدا از امراض بدنی و ناخوشی ها سالم می ماند.
برگفته از کتاب طب الرضا
